Η μυκητίαση των ποδιών (δερματοφύτωση) είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από παθογόνους ή ευκαιριακούς μύκητες. Με τη μυκητίαση, το δέρμα στα πόδια ξεφλουδίζει και φαγούρα έντονα· σε σοβαρές περιπτώσεις, γίνεται κόκκινο και πρησμένο.
Ορισμός της ασθένειας
Η μυκητίαση των ποδιών ή δερματοφυτία είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από δερματόφυτους μύκητες. Συνολικά είναι γνωστά 43 είδη δερματόφυτων, 30 από τα οποία οδηγούν σε μυκητίαση των ποδιών. Οι πιο συνηθισμένοι είναι οι μύκητες Trichophyton rubrum (90%), Trichophyton mentagrophytes και σπανιότερα Epidermophyton. Οι μυκητιάσεις των ποδιών προκαλούνται πολύ λιγότερο συχνά από μύκητες του γένους Candida και τις μούχλες Scytalidium dimidiatum και Scytalidium hyalinum.
Όλα τα δερματόφυτα έχουν κερατινολυτική δράση: είναι ικανά να διαλύουν την κερατίνη, την ινώδη πρωτεΐνη που σχηματίζει το πάνω μέρος του δέρματος των ανθρώπων και των ζώων. Το δέρμα είναι κατεστραμμένο.
Μόλις βρεθούν στο δέρμα, οι μύκητες κατευθύνονται στις πιο ευάλωτες περιοχές - τις συνδέσεις μεταξύ των κυττάρων της επιδερμίδας. Εκεί διεισδύουν στο εσωτερικό και αρχίζουν να αναπτύσσονται ενεργά. Ωστόσο, οι μύκητες σπάνια διεισδύουν βαθύτερα από το κοκκώδες στρώμα του δέρματος. Συνήθως περιορίζονται μόνο στον άνω, κερατινοποιημένο ιστό.
Επιπολασμός μυκητιάσεων των ποδιών
Οι μυκητιάσεις του δέρματος, συμπεριλαμβανομένων των μυκητιάσεων των ποδιών, εμφανίζονται σε όλες τις χώρες του κόσμου. Το μερίδιο αυτών των ασθενειών στη δομή όλων των δερματολογικών παθήσεων είναι 37-40%.
Ταυτόχρονα, οι μυκητιάσεις του δέρματος εμφανίζονται πιο συχνά - σε περίπου 30% των περιπτώσεων.
Σύμφωνα με τους δερματολόγους, έως και το 20% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από μυκητιάσεις των ποδιών. Οι παθολογίες εμφανίζονται δύο φορές πιο συχνά στους άνδρες.
Σε άτομα άνω των 70 ετών, το πόδι του αθλητή εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε δεύτερο ασθενή - αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι συνήθως υποφέρουν από χρόνιες ασθένειες που συνοδεύονται από μεταβολικές διαταραχές, καθώς και από αγγειακές παθήσεις όπως οι κιρσοί.
Η μόλυνση από μυκητιάσεις των ποδιών συνήθως εμφανίζεται σε οικογένειες - μέσω άμεσης επαφής με το δέρμα ενός μολυσμένου ατόμου. Οι περιπτώσεις μόλυνσης είναι επίσης γνωστές όταν μοιράζεστε ρούχα, παπούτσια και είδη οικιακής χρήσης.
Η μόλυνση συνήθως επηρεάζει και τα δύο πόδια ταυτόχρονα και μερικές φορές εξαπλώνεται στις πλάκες των νυχιών. Χωρίς θεραπεία, η ασθένεια μπορεί επίσης να επηρεάσει το δέρμα της παλάμης - συνήθως στο χέρι εργασίας. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται σύνδρομο δύο ποδιών-ένα χέρι.
Αιτίες μυκητίασης των ποδιών
Τις περισσότερες φορές, η μυκητίαση των ποδιών προκαλείται από δερματόφυτους μύκητες Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes και Epidermophyton floccosum. Πολύ λιγότερο συχνά, η ασθένεια προκαλείται από μύκητες του γένους Candida (Candida) και μούχλα (Scytalidium dimidiatum, Scytalidium hyalinum).
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η αναλογία των δερματόφυτων στη δομή των παθογόνων της μυκητίασης του ποδιού μειώνεται σταδιακά. Οι μύκητες Candida έρχονται στο προσκήνιο.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μυκητίασης του ποδιού:
- παραβίαση της προσωπικής υγιεινής ·
- Κοινή χρήση παπουτσιών (π. χ. σε μπόουλινγκ, ενοικιάσεις skate και σκι).
- Επίσκεψη σε δημόσια λουτρά, πισίνες, παραλίες.
- Κλιματικά χαρακτηριστικά: Σε χώρες με υποτροπικό και τροπικό κλίμα, ο κίνδυνος ασθενειών είναι υψηλότερος - αυτό οφείλεται στην αυξημένη υγρασία και τη θερμοκρασία περιβάλλοντος.
- φοράτε συνεχώς κλειστά, στενά παπούτσια (αυτό συμβαίνει με στρατιωτικό προσωπικό, ανθρακωρύχους, εργαζόμενους στην κλωστοϋφαντουργία και τη βιομηχανία μετάλλων).
- συχνοί τραυματισμοί στα δάχτυλα των ποδιών λόγω πλατυποδία, κάλων, καλαμποκιού.
- Μη συμμόρφωση με τους κανόνες υγιεινής κατά τη διάρκεια του πεντικιούρ.
- εξασθενημένη παροχή αίματος στα πόδια.
- συνθήκες ανοσοανεπάρκειας, συμπεριλαμβανομένου του HIV.
- χρόνιες δερματώσεις?
- Ευσαρκία;
- σακχαρώδης διαβήτης;
- χρόνια φλεβική ανεπάρκεια?
- Λήψη ορισμένων φαρμάκων (συστηματικά γλυκοκορτικοστεροειδή).
Συμπτώματα μυκητίασης των ποδιών
Τα συμπτώματα της μυκητίασης του ποδιού, καθώς και τα χαρακτηριστικά της θεραπείας της νόσου, εξαρτώνται από την κλινική της μορφή.
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (υπερκερατωτικό ακανθοκυτταρικό) μορφή μυκητίασης των ποδιών
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο αιτιολογικός παράγοντας της πλακώδους μυκητίασης των ποδιών είναι το δερματόφυτο Trichophyton rubrum.
Στα αρχικά στάδια της νόσου, ο ασθενής ενοχλείται από μέτρια απολέπιση του δέρματος μεταξύ των δακτύλων - τα λέπια στο δέρμα είναι άφθονα, λεπτά και ασημί χρώματος. Καθώς η ασθένεια εξαπλώνεται στη συνέχεια στις πλαϊνές και πίσω επιφάνειες των ποδιών, εμφανίζεται μια χαρακτηριστική φλεγμονώδης κορυφογραμμή και το δέρμα στις πληγείσες περιοχές πυκνώνει. Με την πάροδο του χρόνου, ο ασθενής αναπτύσσει ονυχομυκητίαση - μύκητα νυχιών.
Διατριγική (μεσοδακτυλική) μορφή μυκητίασης των ποδιών
Αυτή η μορφή αναπτύσσεται συχνά στο φόντο της έντονης εφίδρωσης των ποδιών. Η νόσος προσβάλλει τα κενά μεταξύ των δακτύλων και συνοδεύεται από ερυθρότητα, οίδημα και διαβροχή (μαλάκωμα και χαλάρωση του δέρματος). Συχνά σχηματίζονται διαβρώσεις και ρωγμές. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν φαγούρα, κάψιμο και πόνο.
Συχνά υπάρχει ταυτόχρονη μόλυνση του δέρματος του ποδιού με δερματόφυτους μύκητες (συνήθως Trichophyton mentagrophytes var. interdigitale) και το βακτήριο Staphylococcus aureus.
Δυσιδρωτική μορφή μυκητίασης των ποδιών
Ο αιτιολογικός παράγοντας αυτής της μορφής μυκητίασης των ποδιών είναι συνήθως το Epidermophyton floccosum (φολιδωτό epidermophyton).
Η δυσιδρωτική μορφή της μυκητίασης του ποδιού είναι συνήθως πιο σοβαρή και συνοδεύεται από επώδυνο κνησμό και πόνο. Σχηματίζονται φουσκάλες στο δέρμα με παχύ στρώμα. Με τη συγχώνευση σχηματίζουν μεγάλες πολυθαλάμες φυσαλίδες, οι οποίες όταν ανοίγουν μετατρέπονται σε υγρές ροζ-κόκκινες διαβρώσεις και στη συνέχεια σε καφέ κρούστες.
Η ασθένεια είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και συχνά υποτροπιάζει.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της δυσιδρωτικής μορφής είναι η βλάβη στο τόξο του ποδιού, στις μεσοδακτυλικές πτυχές και στο δέρμα των δακτύλων. Η διαδικασία μπορεί στη συνέχεια να εξαπλωθεί στις φτέρνες, στις κάτω πλευρές των ποδιών και ακόμη και στο δέρμα κάτω από τους αστραγάλους.
Εάν εμφανιστεί βακτηριακή λοίμωξη, ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει πυρετό και οι περιφερειακοί λεμφαδένες να μεγαλώσουν. Το πόδι πρήζεται και το δέρμα σε αυτό γίνεται υγρό. Ο έντονος πόνος δυσκολεύει τον ασθενή να περπατήσει.
Εξιδρωματική-δυσιδρωτική μορφή μυκητίασης των ποδιών
Τις περισσότερες φορές, η εξιδρωματική-δυσιδρωτική μορφή της μυκητίασης του ποδιού προκαλείται από τον μύκητα Trichophyton rubrum (κόκκινο Trichophyton).
Το δέρμα μεταξύ των δακτύλων επηρεάζεται αρχικά. Στη συνέχεια, η διαδικασία εξαπλώνεται στο πέλμα του ποδιού, στο πίσω μέρος και στις πλευρές του ποδιού και στις πλάκες των νυχιών. Στο δέρμα εμφανίζονται φουσκάλες και διαβρώσεις, οι οποίες στη συνέχεια καλύπτονται με κρούστες. Το δέρμα γίνεται υγρό και μπορεί να φουσκώσει.
Διαγραμμένη μορφή μυκητίασης των ποδιών
Η διαγραμμένη φόρμα προσδιορίζεται από ορισμένους ερευνητές. Πιστεύεται ότι εμφανίζεται λίγες μέρες μετά τη μόλυνση με τον μύκητα.
Το δέρμα στις μεσοδακτύλιες πτυχές αρχίζει να ξεφλουδίζει. Μπορεί επίσης να υπάρχει ελαφρύ ξεφλούδισμα στα πέλματα και στα πλαϊνά των ποδιών. Οι ασθενείς μπορεί να αγνοούν τα δυσάρεστα συμπτώματα αλλά να μολύνουν άλλους.
Οξεία μορφή μυκητίασης των ποδιών
Η οξεία μορφή μυκητίασης των ποδιών είναι αποτέλεσμα έξαρσης της δυσιδρωτικής ή της ενδοτριγικής (μεσοδακτυλικής) μορφής.
Η ασθένεια ξεκινάει οξεία: πολυάριθμες φουσκάλες σχηματίζονται στο δέρμα των ποδιών και στη συνέχεια στα πόδια. Το δέρμα πρήζεται. Στη συνέχεια σχηματίζονται οζίδια στα χέρια και στο κάτω τρίτο των αντιβραχίων.
Μετά το άνοιγμα των φυσαλίδων, εμφανίζονται διαβρώσεις που περιβάλλονται από χαλαρά κομμάτια δέρματος. Συγχωνεύονται για να σχηματίσουν εκτεταμένες περιοχές κλάματος, συχνά με πυώδη έκκριση.
Η ασθένεια συχνά συνοδεύεται από πυρετό, επιδείνωση της γενικής κατάστασης του ασθενούς και έντονο πόνο στα προσβεβλημένα χέρια και πόδια. Οι βουβωνικοί και μηριαίοι λεμφαδένες διευρύνονται και γίνονται επώδυνοι.
Φυσαλιδώδης (φλεγμονώδης) μορφή μυκητίασης των ποδιών
Η φλεγμονώδης μορφή της μυκητίασης των ποδιών συνήθως αναγνωρίζεται από ξένους συγγραφείς και συχνά ορίζεται ως οξεία. Μπορεί να αναπτυχθεί από μια χρόνια μεσοδακτυλική μορφή δερματοφυτίωσης.
Ο αιτιολογικός παράγοντας της φυσαλιδώδης μορφής είναι συνήθως το δερματόφυτο Trichophyton rubrum.
Κύρια συμπτώματα: έντονος κνησμός, εξανθήματα, που εντοπίζονται κυρίως στα πέλματα των ποδιών, στη βάση και στα πλάγια των δακτύλων, στο πίσω μέρος των ποδιών. Μπορεί να εμφανιστούν πρηξίματα με φυσαλίδες στην επιφάνεια. Οι φυσαλίδες μπορούν να συγχωνευθούν ή να παραμείνουν αμετάβλητες για μεγάλο χρονικό διάστημα - εάν το ελαστικό (πάνω μέρος) είναι αρκετά παχύ.
Οι πλάκες των νυχιών συχνά εμπλέκονται επίσης στη διαδικασία - αναπτύσσεται ονυχομυκητίαση.
Ελκώδης μορφή μυκητίασης των ποδιών
Η ελκώδης μορφή (στην ξένη βιβλιογραφία ονομάζεται βαθιά) είναι μια από τις επιπλοκές της μυκητίασης των ποδιών, που προκαλείται από την προσθήκη βακτηριακής λοίμωξης.
Εκτεταμένα, βαθιά πυώδη έλκη σχηματίζονται στα πέλματα των ποδιών. Ο ασθενής αισθάνεται έντονο πόνο και συνεπώς δυσκολία στο περπάτημα.
Επιπλοκές μυκητίασης των ποδιών
Οι ρωγμές και τα έλκη στο δέρμα που εμφανίζονται στο σημείο της μυκητίασης είναι το σημείο εισόδου για βακτηριακές λοιμώξεις. Ωστόσο, η θεραπεία τέτοιων λοιμώξεων είναι πιο δύσκολη - αυτό συμβαίνει επειδή οι μύκητες παράγουν ειδικές ουσίες που αυξάνουν την αντίσταση των βακτηρίων στα φάρμακα.
Οι πιο συχνές επιπλοκές της μυκητίασης των ποδιών:
- αλλεργική δερματίτιδα μολυσματικής και φαρμακευτικής προέλευσης.
- Πυόδερμα – φλυκταινώδεις δερματικές παθήσεις (κυτταρίτιδα, λεμφαγγειίτιδα, κυτταρίτιδα, οστεομυελίτιδα των οστών του ποδιού), που μπορεί να οδηγήσουν σε βαθιά, μακροχρόνια τραύματα του δέρματος.
- πελματιαία κονδυλώματα?
- Το μικροβιακό έκζεμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος κατά την οποία το δέρμα φαγούρα, γίνεται κόκκινο και σχηματίζονται φουσκάλες με υγρό επάνω του.
- γενική μείωση της ανοσίας και εξασθενημένη μικροκυκλοφορία στα κάτω άκρα (συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και κιρσούς).
- Εξάπλωση της νόσου στο δέρμα των χεριών και των νυχιών.
- Επιδείνωση της ποιότητας ζωής: Σε οξείες μορφές μυκητίασης, η χρήση παπουτσιών είναι δύσκολη, η λεμφαδενίτιδα οδηγεί σε πυρετό και κακή υγεία.
Διάγνωση μυκητίασης των ποδιών
Ένας δερματολόγος-μυκητολόγος ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία των μυκητιάσεων των ποδιών.
Στο ραντεβού, ο γιατρός αξιολογεί την κατάσταση των νυχιών, του δέρματος, των βλεννογόνων και των μαλλιών του ασθενούς. Θα κάνει δερματοσκόπηση – εξετάζοντας το δέρμα με μεγέθυνση. Ταυτόχρονα με την εξέταση, ο ειδικός λαμβάνει ένα ιστορικό και ρωτά τον ασθενή για τον τρόπο ζωής του, την ποιότητα της διατροφής του, τις οικιακές του συνήθειες και τα μέτρα φροντίδας.
Εάν υποψιάζεστε το πόδι του αθλητή, ο γιατρός σας θα ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις.
Με την εξέταση των εκδορών του δέρματος, μπορεί να αποκλειστεί ή να επιβεβαιωθεί μια μυκητιασική λοίμωξη.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να παραπέμψει τον ασθενή για μικροσκοπική εξέταση και καλλιέργεια.
Η μέθοδος σποράς ή καλλιέργειας σάς επιτρέπει να λαμβάνετε πιο ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον αιτιολογικό παράγοντα της νόσου, αν και αυτό διαρκεί περισσότερο - συνήθως ένα μήνα.
Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να επιδεινώσει σημαντικά την πορεία της μυκητίασης των ποδιών και να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Εκτεταμένες μελέτες μπορούν να αποκλείσουν ή να επιβεβαιώσουν αυτή τη διάγνωση.
Η πλήρης εξέταση αίματος βοηθά στην εκτίμηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς.
Η κλινική εξέταση αίματος είναι μια εξέταση αίματος που σας επιτρέπει να αξιολογήσετε τη γενική σας υγεία, να ανιχνεύσετε φλεγμονές, βακτηριακές, ιογενείς και μυκητιασικές λοιμώξεις και μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διάγνωση αναιμίας, ασθενειών των αιμοποιητικών οργάνων, αλλεργικών αντιδράσεων και αυτοάνοσων νοσημάτων.
Επιπλέον, πριν συστήσει αντιμυκητιακή θεραπεία, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει στον ασθενή βιοχημική εξέταση αίματος. Σε αυτή τη μελέτη, προσδιορίζονται τα επίπεδα χολερυθρίνης και τα ηπατικά ένζυμα ALT και AST. Τέτοιες πληροφορίες θα βοηθήσουν τον γιατρό να επιλέξει τη δοσολογία του φαρμάκου και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.
Θεραπεία μυκητιάσεων των ποδιών
Η θεραπεία της μυκητίασης των ποδιών γίνεται σε δύο στάδια.
Σε πρώτη φάσηΓια οξεία φλεγμονή, χρησιμοποιούνται λοσιόν: υδατικά διαλύματα σουλφονικής πίσσας αμμωνίου, παράγοντες με αντισηπτικές ιδιότητες (υγρό Castellani, 1% υδατικό διάλυμα λαμπερού πράσινου). Στη συνέχεια συνταγογραφούνται πάστες και αλοιφές που περιέχουν αντιμυκητιακά και γλυκοκορτικοστεροειδή.
Σε περίπτωση σοβαρού κλάματος (στην οξεία φάση) και πρόσθετης δευτερογενούς μόλυνσης, χρησιμοποιούνται αντιφλεγμονώδη διαλύματα με τη μορφή λοσιόν, καθώς και συνδυασμένα αντιβακτηριακά φάρμακα με τη μορφή κρεμών και διαλυμάτων.
Η βάση της θεραπείας είναι η χρήση αντιμυκητιασικών – αντιμυκητιασικών – ενεργών συστατικών.
Στην κεντρική σκηνήΗ θεραπεία χρησιμοποιεί αντιμυκητιακά φάρμακα που έχουν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν παθογόνους μύκητες. Τις περισσότερες φορές, τέτοια φάρμακα παράγονται με τη μορφή αλοιφών, κρεμών ή διαλυμάτων.
Εάν ο ασθενής υποφέρει από έντονο κνησμό, ο δερματολόγος μπορεί να συνταγογραφήσει αντιισταμινικά. Συνήθως λαμβάνονται για 10-15 ημέρες μέχρι να εξαφανιστεί τελείως το δυσάρεστο σύμπτωμα.
Οι αντιμυκητιασικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται για τα κατεστραμμένα νύχια - εφαρμόζονται απευθείας στην πλάκα των νυχιών και στις πτυχές των νυχιών. Σε αυτή την περίπτωση, το φάρμακο συγκεντρώνεται στην επιφάνεια του νυχιού και δεν διεισδύει στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που εξαλείφει τον κίνδυνο παρενεργειών.
Εάν τα εξωτερικά φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα, συνταγογραφούνται συστηματικά αντιμυκητιακά.
Το θεραπευτικό σχήμα και η δοσολογία των φαρμάκων καθορίζονται από τον γιατρό. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι απαραίτητο να επισκέπτεστε έναν ποδίατρο τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
Πρόγνωση και πρόληψη
Εάν συμβουλευτείτε έναν γιατρό έγκαιρα, η πρόγνωση της μυκητίασης των ποδιών είναι ευνοϊκή: οι περισσότεροι ασθενείς που λαμβάνουν αντιμυκητιασικά φάρμακα απαλλάσσονται από την ασθένεια για πάντα.
Για την πρόληψη της μυκητίασης, πρέπει να προστατεύσετε τα πόδια και τα χέρια σας από ερεθιστικούς και τραυματικούς παράγοντες και να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
Μέτρα για την πρόληψη της ονυχομυκητίασης:
- Αλλάζετε κάλτσες καθημερινά ή πιο συχνά εάν τα πόδια σας είναι ιδρωμένα ή βρεγμένα.
- αερίστε ή στεγνώστε τα παπούτσια αφού τα φορέσετε.
- Χρησιμοποιήστε ένα αντιμυκητιασικό στεγνωτήριο παπουτσιών UV.
- Μην φοράτε κοινές παντόφλες όταν επισκέπτεστε.
- Μην δοκιμάζετε παπούτσια ξυπόλητοι σε ένα κατάστημα.
- Χρησιμοποιήστε μια προσωπική πετσέτα για τα πόδια σας.
- Χρησιμοποιήστε μεμονωμένα εργαλεία για τη φροντίδα των νυχιών (τσιμπιδάκια, λίμες).
- Να φοράτε παπούτσια στην πισίνα ή στη σάουνα.
- Παρακολουθήστε την ποικιλομορφία της διατροφής σας.
- Αποφύγετε αγχωτικές καταστάσεις.
FAQ
Πώς να θεραπεύσετε το πόδι του αθλητή;
Για τη θεραπεία του μύκητα στα πόδια, συνήθως χρησιμοποιούνται αντιμυκητιακά φάρμακα, τα οποία διατίθενται με τη μορφή κρεμών, αλοιφών και διαλυμάτων. Ένας δερματολόγος πρέπει να επιλέξει το πιο αποτελεσματικό φάρμακο και να καθορίσει τη δοσολογία του.
Γιατί φαγούρα τα πόδια μου;
Μία από τις αιτίες της φαγούρας στα πόδια είναι η μυκητίαση των ποδιών, μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από δερματόφυτους μύκητες.